Nederlandse archieven van beschuldigde nazi-collaborateurs worden opengesteld voor het publiek

De Nederlandse regering is van plan om informatie vrij te geven over 300.000 mensen die zijn ondervraagd wegens collaboratie met de nazi’s.

Al zeven decennia hebben alleen onderzoekers en familieleden van verdachten van collaboratie met de nazi’s toegang tot informatie in de Nederlandse archieven. Maar de wet op de gegevensbescherming loopt in 2025 af.

In februari kondigde The War in Court, een Nederlandse organisatie die zich inzet voor het bewaren van de geschiedenis, aan dat ze de archieven online beschikbaar zou stellen wanneer de privacywet afloopt. Het initiatief kreeg deze week extra aandacht toen een artikel in de New York Times inging op de hoop en zorgen van mensen in Nederland.

Edwin Klijn, projectleider van The War in Court, vertelde de Times.

“Door de jaren heen is het hele thema van samenwerking een beetje geblokkeerd”, voegde hij eraan toe. “We praten niet veel over samenwerking, maar we zijn nu 80 jaar verder en het is tijd voor ons om dit donkere deel van de oorlog onder ogen te zien.”

Nederland en zijn joodse geschiedenis

Nederland heeft ’s werelds op een na hoogste aantal gedocumenteerde redders van Joden, maar had veel medewerkers wier landmassa en de nabijheid van Nederland tot Duitsland de nazi’s hielpen het hoogste sterftecijfer onder Joden overal in het door de nazi’s bezette West-Europa te bereiken. . Meer dan 100.000 van de 140.000 Nederlandse joden werden vermoord. Aangenomen dat dit de tiener-dagboekschrijfster Anne Frank, het beroemdste slachtoffer van de nazi’s in Nederland, is overkomen, werden velen in de steek gelaten door hun buren en kennissen.

De Nederlandse regering vervolgde 300.000 mensen wegens collaboratie met de nazi’s en meer dan 65.000 van hen werden berecht in het speciale rechtssysteem in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Maar pas in 2020 verontschuldigde de Nederlandse regering zich voor het niet beschermen van Joden tijdens de Holocaust, nadat andere Europese leiders en lokale Joden zich hadden verontschuldigd; Tot vorig jaar werd een stadsplein vernoemd naar de burgemeester die joden uitleverde aan de nazi’s.

Het archief, dat in 2025 wordt geopend, zal wijdverspreide toegang bieden tot bestanden van naoorlogse onderzoeken die volgens onderzoekers die de bestanden hebben gebruikt, omvangrijk zijn – en mogelijk beschuldigingen van wangedrag in een turbulente tijd bevatten.

De 32 miljoen documenten in het archief strekken zich bijna twee en een halve mijl uit en omvatten getuigenverklaringen, lidmaatschapskaarten van de NSB, dagboeken en gratieverzoeken en foto’s. Momenteel ontvangt het archief 5.000 tot 6.000 verzoeken per jaar en kan dit niet verwerken.

Documenten worden gedigitaliseerd om zoeken op trefwoorden of namen mogelijk te maken. “Je kunt de naam van een slachtoffer typen en de mensen vinden die ervan worden beschuldigd hen te hebben verraden”, zei Klijn.

Het initiatief wordt de tweede grote digitalisering van een Holocaustdocument in Nederland, waar een efficiënte samenwerkingsmotor is ontwikkeld voor gedetailleerde archieven. In 2021 droeg het Rode Kruis het eigendom over van het Indexkaartarchief, een opslagplaats van bijna 160.000 kaarten met persoonlijke informatie over Nederlandse joden die wordt beheerd door de Amsterdamse Joodse Raad, een organisatie die is opgericht door de nazi’s. naar het Nationaal Holocaust Museum in Nederland. Het museum gaat volgend jaar weer open voor bezoekers, maar heeft de kaarten al online toegankelijk gemaakt.

Paul Shapiro, directeur van het Office of International Affairs van het U.S. Holocaust Memorial Museum in Washington, DC, vertelde The New York Times dat de nieuwe Nederlandse database ongebruikelijk en belangrijk is – omdat toegang was gepland.

“De misdaden van genocide laten een zeer lange erfenis achter”, zei Shapiro. “Voor beter of slechter, de enige manier om sommige van die problemen op te lossen, is door je ogen te openen, open naar het verleden te kijken en de geschiedenis te accepteren voor wat het werkelijk is. Een manier om dat te zien is door het papieren spoor in de archieven.

In 2020 heeft het Vaticaan zijn archieven uit de Tweede Wereldoorlog opgeschoond en 2.700 bestanden gedeeld die details onthulden over de relatie van paus Pius XII met nazi-Duitsland. Die gegevens waren voor het Vaticaan aanleiding om te strijden om joodse weeskinderen te herenigen met hun familieleden en spoorden de paus aan zich te verzetten tegen de deportatie van Italiaanse joden.