Ongrijpbaar productieherstel Nederlandse chemische industrie | Artikelen

De stagnatie in het herstel van de bezettingsgraad weerspiegelt moeilijke marktomstandigheden en zet de investeringsbereidheid op de korte termijn onder druk. Dure energie, ambitieus klimaatbeleid en een structureel schaarse beroepsbevolking zullen het Nederlandse en Europese ondernemingsklimaat niet snel ideaal maken voor chemische multinationals. Investeringen staan ​​dus structureel onder druk – maar zijn wel broodnodig voor de energietransitie in deze industrieën. Tegenwoordig plannen chemische multinationals vaak grootschalige investeringen buiten Europa.

De marktomstandigheden zijn structureel zeer moeilijk
De grote mondiale overcapaciteit van belangrijke petrochemische bouwstenen – waarbij China bijna 70% van de totale mondiale capaciteitsuitbreidingen voor zijn rekening neemt – blijft druk uitoefenen op de petrochemische capaciteit in Europa, die de afgelopen tien jaar al is afgenomen. Ook ongelijke subsidies en complexe regelgeving op het gebied van duurzaamheid zetten op termijn de chemische productie onder druk. In Nederland zijn de energierekeningen nog steeds hoger dan in andere Europese landen vanwege de hoge netwerkkosten en lage overheidssubsidies, en is structurele verlichting nog ver weg. Bovendien is Nederland de enige EU-lidstaat met CO₂ Het plafond en het stikstofdocument van het EU-emissiehandelssysteem (ETS) blijven grootschalige investeringen voorlopig uitstellen.

Maatwerkcontracten en ‘clean industry afspraken’ kunnen de concurrentiepositie versterken
Hoewel de investeringen in nieuwe faciliteiten zijn opgeschroefd, zit de sector niet stil. Zo zijn er tal van pilotprojecten gericht op het verduurzamen van productieprocessen in de chemische industrie met groene waterstof. De infrastructuurwerken hiervoor zijn aan de gang.

Ook op het gebied van CO is Nederland koploper₂ Opslag bij de projecten Porthos en Aramis (Haven van Rotterdam en Noordzee). Daarnaast moeten particuliere maatwerkovereenkomsten tussen bedrijven en de nationale overheid worden ontwikkeld en kunnen investeringen in groene chemicaliën worden aangemoedigd. Zoutproducent Nobian is in deze categorie het verst, maar de voltooiing laat nog op zich wachten.

Er zal steun nodig zijn om grotere investeringen in onderzoek en de implementatie van duurzamere alternatieven te stimuleren. Innovaties als elektrisch kraken met groene waterstof, chemische recycling of het gebruik van biobased grondstoffen vergen grote investeringen op lange termijn. Dit gebeurt al met de ontwikkeling van waterstoftechnologie. Zeven waterstofprojecten ontvangen €800 miljoen Europese ‘IPCEI’-financiering. Op dit gebied lopen Nederlandse bedrijven voorop met het grootste aantal aangevraagde patenten. Een ‘clean industry deal’, hoog op de prioriteitenlijst van Europese Commissievoorzitter Ursula van der Leyen, zou op termijn de concurrentiepositie van de Nederlandse chemische industrie kunnen versterken.