Earndel-ster: de Hubble-ruimtetelescoop ziet de verste ster ooit, 28 miljard lichtjaar verwijderd

Abonneer u op de Wonder Theory-nieuwsbrief van CNN. Verken het universum met nieuws over verbazingwekkende ontdekkingen, wetenschappelijke vooruitgang en meer.

CNN
–

De Hubble-ruimtetelescoop heeft licht geworpen op de verste enkele ster die ooit is waargenomen, op een afstand van 28 miljard lichtjaar. En de ster kan 50 tot 500 keer groter zijn dan onze zon, en miljoenen keren helderder.

Het is de verste ster die tot nu toe is onthuld, 900 miljoen jaar na de oerknal. Astronomen noemden de ster Earndel, wat is afgeleid van Oud-Engelse woorden die ‘morgenster’ of ‘opkomend licht’ betekenen.

Een gedetailleerde studie van de bevindingen, woensdag gepubliceerd in het tijdschrift natuur.

Deze waarneming brak het record van Hubble in 2018, toen hij het bestaan ​​van een ster observeerde toen het universum ongeveer vier miljard jaar oud was. Earndel is zo ver weg dat het 12,9 miljard jaar duurde voordat sterlicht ons bereikte.

Earndels observatie zou astronomen kunnen helpen bij het onderzoeken van de vroege jaren van het heelal.

Studie mede-auteur Victoria Strait, een postdoctoraal onderzoeker aan het Cosmic Dawn Center in Kopenhagen, zei in een verklaring.

“Toen het licht dat we zien uitgezonden door de Earendel, was het universum minder dan een miljard jaar oud; slechts 6% van zijn huidige leeftijd. Op dat moment was het 4 miljard lichtjaar verwijderd van de oorspronkelijke Melkweg, maar tijdens de ongeveer 13 miljard jaar duurde het voordat het licht het bereikte. Voor ons is het heelal zo uitgebreid dat het nu een verbazingwekkende 28 miljard lichtjaar verwijderd is.”

Alle sterren die we aan de nachtelijke hemel zien, bevinden zich in onze Melkweg. Ongelooflijk krachtige telescopen kunnen alleen individuele sterren in de dichtstbijzijnde sterrenstelsels zien. Maar verre sterrenstelsels lijken een nevel van licht die door de miljarden sterren die ze bevatten dooreengegooid is.

Maar een zwaartekrachtlens, voorspeld door Albert Einstein, maakt een diepere blik in het verre heelal mogelijk. Zwaartekrachtlenzen treden op wanneer dichterbij gelegen objecten fungeren als een vergrotende lens voor verre objecten. Zwaartekracht vervormt en versterkt voornamelijk het licht van verre achtergrondstelsels.

Wanneer licht langs massieve objecten passeert, volgt het een curve rond dat object. Als dit object zich tussen de aarde (of in dit geval Hubble) en een verre lichtbron bevindt, kan het daadwerkelijk omleiden en licht naar ons sturen, als een lens om de intensiteit te vergroten.

Op deze manier zijn veel verre sterrenstelsels gevonden.

In dit geval fungeerde de uitlijning van een enorme groep sterrenstelsels als een vergrootglas en versterkte het Earndels licht duizenden keren. Deze zwaartekrachtlens, samen met negen uur observatietijd op Hubble en een internationaal team van astronomen, creëerde het recordbrekende beeld.

“Meestal zien hele sterrenstelsels er op deze afstanden uit als kleine vlekjes, terwijl het licht van miljoenen sterren samenvloeit”, zei hoofdauteur Brian Welch, een astronoom aan de Johns Hopkins University in Baltimore, in een verklaring. “Het sterrenstelsel dat deze ster herbergt, is vergroot en vervormd door zwaartekrachtlenzen tot een lange halve maan die we de zonsopgangboog hebben genoemd.”

Om er zeker van te zijn dat dit echt een enkele ster is, in plaats van dat er twee heel dicht bij elkaar staan, zal het onderzoeksteam de onlangs gelanceerde James Webb Space Telescope gebruiken om Earndale te observeren. Webb kan ook de temperatuur en massa van een ster onthullen.

Studie co-auteur Sune Toft, hoofdauteur van het Cosmic Dawn Center en professor aan het Niels Bohr Institute in Kopenhagen, zei in een verklaring. Webb stelt ons zelfs in staat om de chemische samenstelling ervan te meten. Earendel is waarschijnlijk het eerste bekende voorbeeld van de oudste generatie sterren in het universum.”

Astronomen willen meer te weten komen over stervorming, omdat deze zich vroeg na het begin van het heelal heeft gevormd, lang voordat het heelal gevuld was met zware elementen door de dood van massieve sterren.

Webb kan onthullen of Earendel grotendeels is gemaakt van oerwaterstof en helium, waardoor het een populatie III-ster is – sterren waarvan wordt aangenomen dat ze kort na de oerknal hebben bestaan.

“Erndel bestaat al zo lang dat het waarschijnlijk niet dezelfde grondstoffen had als de sterren om ons heen vandaag,” zei Welch. “Earendels studie zal een venster zijn op een tijdperk van het universum dat we niet gewend zijn, maar dat heeft geleid tot alles wat we weten. Het is alsof we een heel interessant boek lezen, maar we beginnen met hoofdstuk twee, en nu hebben we een kans om te zien hoe het allemaal begon.”

De Webb-telescoop kan astronomen helpen sterren verder weg te vinden dan Hubble kan detecteren.

“Met Webb kunnen we sterren zien die verder weg zijn dan Earendel, wat ongelooflijk opwindend zou zijn,” zei Welch. “We gaan zo ver mogelijk terug. Ik zou graag zien dat Webb het afstandsrecord van Earndel verbreekt.”