‘Een deel van mij wil zich verbergen’: Nederlandse regisseur ontdekt Periappa’s nazi-oorlogsmisdaden | Tweede Wereldoorlog

ik benHet was een familiegeheim dat bijna het graf inging. Gerrit Jongsma is een oorlogsmisdadiger – een burgemeester van een kleine stad en een nazi-collaborateur die minstens één joods gezin de dood in stuurde. Hij is de grootvader van de Nederlandse schrijfster en filmregisseur Elaine Jongsma, die haar identiteit tien jaar geleden ontdekte.

Jongsma verborg zijn misdaden niet verder en werkte samen met oud-regisseur Kell O’Neill aan een documentaire over zijn neef, die deze maand op Instagram werd geplaatst.

Her Name Is My Name vertelt het verhaal van Elaine Jongsma’s pogingen om het leven en de misdaden van haar grootvader uit het Nationaal Archief te ontdekken en ze te verweven met haar eigen jeugdherinneringen, zowel gelukkige als pijnlijke.

Het is een documentaire voor het steeds voortschrijdende tijdperk van sociale media. Er zijn 10 hoofdstukken, elk met een Een op zichzelf staand verhaal van twee of drie minuten. De regisseurs stellen zich voor dat hun publiek een aflevering vangt bij bushaltes of treinstations. Ze mijden de conventies van het filmmaken uit de Tweede Wereldoorlog en gebruikten animatie in plaats van fotografie, levendige kleuren en een etherische synth-soundtrack in plaats van archiefmateriaal.

“We hadden één regel direct uit de poort – geen zwart-wit en geen violen,” zei O’Neill.

Onderliggend aan het werk is de donkere schaduw die hij werpt over Gerrit Jongsma en zijn nazaten. Jongsma, een douanebeambte in Rotterdam, was lid van de NSB, een Nederlandse fascistische partij met duistere visies op het creëren van een Groot-Nederlands rijk dat Afrika, Nederlands-Indië en Vlaanderen in België zou omvatten.

Nadat de nazi’s in mei 1940 Nederland overnamen, werd de NSB hun meest loyale luitenant. Ze werden al snel beloond. Bekend als Jongsma Keke Gerrit (Crazy Gerrit), werd benoemd tot burgemeester van de gemeente Gromenny, ten noorden van Amsterdam. Hij gebruikte zijn positie om stadsfondsen te verduisteren en mensen te straffen voor overtredingen, zoals het bezitten van een radio of het vermijden van de dienstplicht. Na een tip gaf hij opdracht tot een inval op een verdieping boven een kapperszaak waar het joodse stel Esther en Benjamin Drilsma ondergedoken zaten. Vervolgens beveelt hij een jacht op hun zesjarige dochter Fiennes (Adolphine), die elders gevangen zit. Het gezin werd kort herenigd in een doorgangskamp, ​​maar werd later weer gescheiden. Esther en Benjamin Trilsma werden in 1943 in Auschwitz vermoord. Kort daarna werd Fian vermoord in Sophipore.

Hoewel Jangsma beweert enige professionele afstand te hebben genomen van het jaar van het filmmaken, is dit ongewoon persoonlijke project vreemd en verontrustend. “Als filmmaker en iemand die het een belangrijk verhaal vindt, wil ik een breder publiek”, zei hij. Aan de andere kant wil ik het verhaal niet echt vertellen. Een deel van mij wil zich verstoppen. Sommige familieleden maakten zich geen zorgen over het plan: “Er was zeker een angst dat ik de familie zou stigmatiseren”, zei ze.

Beide regisseurs wilden het verhaal van samenwerking in oorlogstijd naar buiten brengen, maar wilden de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog opnieuw vertellen voor een nieuwe generatie, mede geïnspireerd door de ervaring van Donald Trump in Amerika. “We hebben het populisme daar echt heel snel zien opkomen”, zegt Jongsma, die al 20 jaar in de VS woont, terwijl O’Neill uit Massachusetts en New York komt. “Die vier jaar van Trump in Amerika waren heel erg in onze gedachten toen we hierop ingingen.”

O’Neill had gevoel voor geschiedenis[ing] zal verdwijnen” en zal minder aantrekkelijk zijn voor een jonger publiek. “Deze oorlogstrauma’s kunnen een generatie aanhouden”, zegt O’Neill, wiens ouders in de oorlog in Vietnam hebben gediend. “Ik denk dat hoe minder er over deze dingen wordt gepraat, hoe meer ze ontwrichtend worden en op onverwachte manieren in de gezinsdynamiek opduiken.”

De filmmakers kregen van een commissie de kans om oorlogsmisdadigers te onderzoeken uit herdenkingscentra die verbonden waren aan drie concentratiekampen uit het nazi-tijdperk: Falstad in Noorwegen, Bergen-Belsen in Duitsland en Westerborg in Nederland.

Elaine Jangsma had een persoonlijke band met Westerborg, een voormalig nazi-transportkamp waar meer dan 100.000 Nederlandse joden op treinen werden gezet en in concentratiekampen werden vermoord. Ze groeide op in de buurt van de bossen en velden van het kamp. Hij herinnert zich gezinswandelingen waarbij ze ‘op zoek gingen naar paddenstoelen in spookachtige grond’, zoals O’Neill het uitdrukt. Nu zijn die reizen een nieuwe draad geworden die is verweven in hun beklijvende documentaire.