Nederlandse boeren kampen met extreem weer

Klimaatverandering veroorzaakt droogtes, extreme hitte, extreme zomerregens en natte winters. De bodem is op veel plaatsen te verzadigd om het gewicht van de oogstmachines te dragen, of kan niet worden voorbereid op zaaien. Vijf tot tien procent van de aardappel-, wortel- en suikerbietenoogst zit nog in de grond. Graanboeren konden geen wintergranen zaaien.

“De natte lente van vorig jaar vertraagde het planten van aardappel- en suikerbietengewassen, en toen de oogsttijd aanbrak, was de grond weer nat”, zegt Vijnand Sukkel, onderzoeker op het gebied van duurzame landbouw. 'Overgeoogste verbindingen blijven in de modder steken. Dit en de hoeveelheid water in de grond hebben een negatieve invloed op de structuur van de bodem. Wind wordt uit de grond geperst en beïnvloedt de gewassen. Door verdichting kan water niet in de bodem dringen, waardoor het probleem de komende jaren alleen maar groter wordt.'

Iedereen heeft last van de hevige regen, zegt WUR-groepsleider Glastuinbouw en Bloembollen Eric Boot. Voorjaarsbloeiende bloembollen worden, net als tulpen, later geplant vanwege de aanhoudende regenval en staan ​​onder druk door de hoge waterstanden. Dit kan resulteren in een tegenvallende zomeroogst. Ook maken boeren zich zorgen over herfstbloeiende planten. De lelies zitten op veel plekken nog in de grond en de bollen zijn al dood.

Lichte machines

Boeren en telers hebben opties als de toekomst nat zal zijn. Wijnand Sukkel doet onderzoek naar Boerderij van de Toekomst en de aanleg van vaste sporen voor het gebruik van lichte machines met rupsbanden. Hierdoor kunnen boeren werken zonder het land te verdichten. “Boeren kunnen ook overwegen om een ​​aardappelras te planten dat in het seizoen klaar is om te oogsten”, stelt Sukkel. Maar de verwerkende industrie, die frites, frites en zetmeel produceert, moet meewerken. Ook spelen waterautoriteiten een rol bij het vinden van de juiste balans tussen het vrijgeven en opslaan van voldoende water in het gebied.

Overwinteren

WUR zoekt ook naar oplossingen in de gewasteelt. Gerard van der Linden, een fokker, legt uit dat er steeds vaker periodes van hevige regenval voorkomen. 'Om de droogte tegen te gaan, ontwikkelen we rassen die efficiënter zijn in het watergebruik', legt hij uit. 'Maar planten die meerdere dagen onder water staan, is een heel ander verhaal. Het zuurstofniveau in de bodem daalt en gewassen raken beschadigd. Het veredelen van rassen die inactief zijn, kan een optie zijn. Een voorbeeld van zo’n gewas is padie. De plant vertraagt ​​zijn stofwisseling als het waterpeil stijgt. De plant heeft geen zuurstof meer nodig en ‘houdt zijn adem in’. Een plant kan dit echter maar een beperkte tijd volhouden.'

Dikke huid

Gerard van der Linden vertelt dat als bollen of knollen door rot worden aangetast, je rassen kunt kweken die beter bestand zijn tegen de schimmel of een dikkere schil hebben. 'Boeren moeten hun gewassen verkopen. Consumenten en handelaren moeten dus meewerken. En het kost tijd om categorieën te maken of aan te passen. Afhankelijk van het gewas kan dit drie tot tien jaar duren.' Eric Boot vult aan: 'Tulpen hebben ruim twintig jaar nodig om zich voort te planten.'

Sukkel is van mening dat zolang boeren een goede bodemstructuur hebben, de situatie in de landbouwsector beheersbaar zal zijn. 'Bodems die worden gebruikt voor maïs en gras zijn vaak verdicht. Dit is een vaak onderschat probleem, terwijl een goede bodemstructuur cruciaal is voor een goede oogst van deze gewassen.' Eric Boot vult aan: 'Op dit moment maak ik me niet zoveel zorgen over de economische potentie van de bollenteelt, de productie is hoog en zelfs een kleine daling kan de markt ten goede komen. Maar de winter mag niet jaar na jaar nat zijn.