Verborgen voorwerpen in het beroemde schilderij ‘Melkmeisje’ van de Nederlandse meester Johannes Vermeer

Experts van het Rijksmuseum in Amsterdam zeiden donderdag dat ze de kan en mand ontdekten die verborgen waren in het beroemde schilderij ‘Het Melkmeisje’ van de Nederlandse meester Johannes Vermeer.

Voorafgaand aan een grote tentoonstelling van het werk van Vermeer die in 2023 in het museum werd geopend, hebben ‘verrassende’ ontdekkingen van het 17e-eeuwse meesterwerk een nieuw licht geworpen op de techniek van de enigmatische kunstenaar.

Onder de effen witte muur, waar geavanceerde scantechnologie de felgele en blauwe jurk van het melkmeisje doet opvallen, had Vermeer oorspronkelijk aanvullende details geschilderd voordat hij van gedachten veranderde.

De resulterende eenvoud maakte de weg vrij voor latere meesterwerken zoals zijn iconische “Girl with a Pearl Earring”, die volgend jaar deel zal uitmaken van de historische Vermeer-show van volgend jaar, aldus onderzoekers.

“Het onthult een nieuwe onverwachte Vermeer, wat verrassend is”, vertelde Gregor Weber, president van het Rijksmuseum en Schone Kunsten, op een persconferentie.

Vermeers transformaties, zei hij, “staan ​​op een zeer monumentale manier voor ons”, zoals de figuur van de meid op het schilderij melk uit een aarden kan giet.

Onderzoekers wisten tien jaar geleden van röntgenfoto’s dat er iets verborgen zat onder de verflagen op het kunstwerk, vermoedelijk uit 1657-8, maar wisten niet wat.

– ‘erg opwindend’ –
Een van de belangrijkste nieuwe ontdekkingen van het Rijksmuseum is dat de kunstenaar op de muur achter het hoofd van het melkmeisje een houten houder voor kannen schilderde.

Experts dachten eerder dat het misschien een open haard was, maar een nieuwe techniek genaamd infraroodreflectie met korte golflengte liet duidelijk details zien van de kannen en het houten frame.

De techniek, die routinematig wordt gebruikt voor industriële onderzoeken en militaire doeleinden, produceert blauwe “valsgekleurde” beelden terwijl ze eigenlijk zwart waren.

Nader onderzoek wees uit dat een dergelijk kruikenrek na zijn dood in de nalatenschap van Vermeer werd genoemd, terwijl een model van een zeer vergelijkbare houder in een 17e-eeuws poppenhuis in het Rijksmuseum te vinden is.

“Wat we bij Het Melkmeisje ontdekten, was dat er in eerste instantie geen hele mooie witte muur achter haar stond. Nee, er hing een rek met potten eraan”, zegt Dako Tibbitz, directeur-generaal van het Rijksmuseum.
AFP.

“Een van de potten was net genomen om de melkpudding te maken die ze aan het maken was. Dus een van de dingen die Vermeer toen dacht was: ‘Dit wordt een heel spannende compositie, ik ga het schilderen.’

Een andere belangrijke ontdekking is dat de schaduw van een eerder waargenomen soort mand nu kan worden gezien als een “vuurmand” geweven van wilgenhout, dat gewoonlijk wordt gebruikt om kleding te luchten.

De mand is vervangen door een heel klein kwartiertje kacheltje met Delfts blauwe tegels.

De onderzoekers vonden ook een “haastig aangebrachte” dikke zwarte lijn onder de linkerarm van het melkmeisje, wat suggereert dat Vermeer een snelle voorlopige schets maakte.

– ‘Onderliggende’ –
Niet-gepubliceerde schilderijen geven een belangrijk inzicht in het genie van Vermeer (1632-1675), zoals geen van zijn tekeningen of studies dat doet.

Er is weinig bekend over Vermeer, die tijdens de Nederlandse “Gouden Eeuw” van de schilderkunst een bescheiden leven leidde in de historische stad Delft.

Wijzigingen in ‘The Milkmaid’ zouden belangrijk zijn voor zijn latere werken, omdat ze een ‘doel van eenvoud’ introduceerden met kleurblokken en het gebruik van licht en schaduw.

“Deze acties hadden gevolgen voor zijn hele carrière, en hij leerde dat het minimaal was”, zei Weber.

Het Rijksmuseum heeft vergelijkbare technieken gebruikt om het creatieve proces achter Rembrandts ‘De Nachtwacht’ en Vermeers ‘Meisje met de parel’ bloot te leggen.

“Je zou denken dat deze miniatuurschilderijen voor ons geen geheimen meer hebben”, zegt Anneliese van Loon, onderzoeker bij het Rijksmuseum en het Mauritshuis in Den Haag.

De tentoonstelling, die loopt van 10 februari tot 4 juni 2023, zal ongeveer 35 schilderijen tonen die zijn verzameld uit musea over de hele wereld, waaronder 27 van Vermeers korte levensduurproductie.

“Dit is de eerste en laatste keer dat zoveel schilderijen van Vermeer bij elkaar zijn gebracht”, aldus Tibbitts.

Tickets gaan donderdag in de verkoop via de website van het Rijksmuseum.